SİCİLYA - Sicilya Mutfağı

Sicilya hakkında başladığım ilk postta Sicilya mutfağı için "İtalyanlar ne kadar iyiyse Sicilya halkı bir o kadar daha iyiler" yazmıştım. Yazmıştım da, gastronomi uzmanları zaten Sicilya Adası'nı "Akdeniz'in yemek ve şarap adası" olarak kabul etmişler bile. Ada, tarih boyunca öyle farklı kültürler tarafından istila edilmiş ki; her istila mutfaklarına yeni lezzetler ekleyip, daha da zenginleşmesine olanak vermiş..

Sicilya mutfağının vazgeçilmez ve deneyimlenmesi şart tatları gerçekten de saymakla bitecek gibi değiller. Mutlaka size aktarırken eksik kalacağım lezzetler olacaktır, lakin yine de ana hatları ile damak keyfinizi doğru yönlendirebilirim diye düşünüyorum.

Hadi başlayalım...



Granita için, Sicilya'nın en popüler yaz içeceği ya da belki de dondurma sonrası en ünlü soğuk lezzeti diyebiliriz. Kendisini Sicilya limonlarından elde edilen bir tür sorbe olarak düşünebilirsiniz. Limonlu Granita elbette ilk tercihiniz olmalı ama sonrasında da keyfinize göre diğer meyve çeşitlerini deneyebilirsiniz. Sicilya plajlarında ferahlamak adına Granita'dan daha cazip bir lezzet yok dersem sanırım ki sizi yanıltmış olmam.



Ekşi seviyorsanız taze sıkılmış limon suyu yine Sicilya plajlarının vazgeçilmez içeceklerinden bir diğeri. Yüzünüz buruşmasın; zira Sicilya limonları öyle leziz ki; limonu ortadan ikiye kesip açtığınızda kabuğun hemen altındaki beyaz kısmı bile hafif bir tuz takviyesi ile yiyebiliyorsunuz. Dolayısıyla da limon suyu içmek gerçekten keyifli ve de lezzetli oluyor..

(Yıl 2014) Ülkemizde yeni yeni yaygınlaşan ve tadına alışmaya basladığımız kan portakallarını manav tezgahlarında görürseniz lezzetinden mahrum kalmayın isterim; zira bu nefis meyvenin de Sicilya güneşi altında yetişmiş ise lezzetine doyulmaz diye buyuruyor yerliler..

Adada plaj içeceği denince akla bir de "Latte di Mandorla" (Badem sütü) geliyor. Kesinlikle eşsiz bir tat..



Spritz benim için hem plaj hem de öğleden sonralarımın en keyifli Sicilya hatırası diyebilirim. Adaya özgü değil, aksine İtalya'nın her köşesinde (ama en çok Milano'da) rastlanan bu kokteyl sanırım bu adanın ambiyansından mıdır bilmem ama şiirsel bir lezzette hissettirdi kendini bana..

Eğer Prosecco tadına aşınaydanız Spritz'i seversiniz elbette. (Ev partileriniz için; 3 ölçek Prosecco, 2 ölçek Aperol ve 1 ölçek soda ile keyfiniz sizindir..)



Cannoli Siciliani, rulo haline getirilen hamurun kızartılıp, içinin ricotta peyniri ile doldurulmasıyla ortaya çıkan dillere destan olmuş bir Sicilya tatlısı. Minik pastanelerde sabah kahvaltısı ile başlayıp, günün her saati kahve eşliğinde tüketiliyor bu lezzet. Ben bu tip pastane ürünlerinin pek meraklısı bir damak keyfine sahip değilim ancak çikolatalı versiyonunu sevdim denebilir. Yine de en gözde hali klasik Cannola bunu da eklemek gerek.

Cassata adanın diğer ünlü pastane ürünü, daha doğrusu pastası. Likörle ıslatılmış kek arasına limon ve ricotta peyniri ile krema sos yapıp üzerini şekerlemelerle kaplıyorlar. Görünen o ki pastane ziyaretlerinin vazgeçilmezlerinden biri kendisi ama bizim favorimiz dondurmalı versiyonu..

"Biscotti di Mandorla" ise Sicilya pastane mutfağının pek leziz bademli kurabiyesi oluyor ve tatlı da bir hediyelik seçeneği diyebiliriz..



Gelato! yani söz konusu dondurma olduğunda ne kadar lezzetli örneklere sahip olduklarını sanırım ki yazmaya lüzum yok.. Zaman zaman Roma dondurmasına pek bayılan sevgilinin dahi aklını karıştıracak cinsten başarılı denemeler yaptığımızı söylemeliyim. Adada en tavsiye edilesi çeşit ise; şaraplı dondurma olabilir. Her dondurmacıda bulunması zor bir tat ama bulduğunuzda bilin ki benzersiz..

Evet, Sicilya'da küllah dondurma tadacaksınız da asıl mesele dondurmanızı "Brioche Ice Cream" adi altında sandviç olarak tüketmek. Başta çok tuhaf gelse de bir bakmışsınız günler içinde siz de sandvicin müptelası olmuşsunuz. Yerli halk kendilerine has bu enteresan lezzeti sabah kahvaltısında dahi tüketebiliyor..

Yazıya böyle neşeli lezzetlerle giriş yapmış olsam da elbette ana yemeklere de göz atacağız.

İtalya'da yemek dendiğinizde birçok kişinin aklına hemen pizza ve makarna geliyor biliyorum ama bu algıyı en azından Sicilya seyahatinizde kırıp deniz ürünlerine doğru keskin bir dönüş yapmanızı tavsiye ederim. Pizza ve makarna elbette İtalyan halkının el lezzetinde en üst seviyede ustalaştığı tabaklar ve mutlaka Sicilya mutfağında da denenmeliler, ancak denizden çıkan her canlının ekstra bir lezzet katılarak sofranıza getirildiği düşünülürse; defalarca, durmadan ve her fırsatta deniz ürünlerine odaklanmanızı tavsiye ederim.



Makarna denince benim aklıma (heyecandan görselini resimlemeyi bile düşünemediğim) ismini Bellini'nin Norma Operası'ndan alan "Pasta Alla Norma" geliyor. Makarnayı basit ama müthiş leziz bir sos ile taçlandırmışlar. Ricotta peyniri, domates ve fesleğen karışımını kızarmış patlican dilimleri ile süslüyorlar ve ortaya çikan sonuç tek kelime ile muhtesem oluyor. (Bir sır: Eğer makarna yaparken Bellini dinlerseniz o makarna -özellikle de spagetti- tadı ruhunuzun dinginliği ile birleştiğinde tartışılmazmış bile..)

Makarna konusunda farklı bir deneme tavsiyesi de vermek istiyorum. "Pasta con le sarde" sardalya balığı, çam fıstığı ve çeşitli baharatların buluşmasıyla hazırlanan Sicilya'ya özgü bir tarif. Denemeye değer bir lezzet...

 

Caponata Sicilya mutfağının çok sevdiği malzemesi bol bir patlıcan yemeği, daha doğrusu mezesi. Meze kıvamında olduğundan Caponata'yı birçok yemek yanında sunduklarını da görebilirsiniz. Olur da menünüzde rastlarsanız, kızarmış ekmek ile afiyetle yemenizi öneririm.

Aslında patlıcan seviyorsaniz size nefis de bir notum var, zira işin özünü tanıştığımız bir şeften öğrendiğim kadarıyla; Sicilya mutfağında patlıcan tuzlanır, acı suyundan ayrılana dek güneşte bekletilir ve sonrasında da fırınlanırmış. Dolayısıyla bu süreçten geçen ya da bu süreci hala uygulayan restoranlarda sipariş edilecek bir patlıcan tabağı sizi şüphesiz ki tatmin edecektir..



Pizza, Sicilya'da daha çok akşam yemeklerinde tercih edilmeli diye küçük bir not verebilirim size, zira restoranlar odun fırınlarını genelde akşam yemeği vaktinde yakıyorlar. Odun fırınında pişen pizzanin tadına doyulur mu? Elbette doyulmuyor... Zevkiniz dahilinde yapacağınız tercihin Sicilya'nın ince ve çıtır hamuruyla birleştiğinde sizi fazlasıyla tatmin edeceğine eminim.



Balık ve balık içerikli yemeklerin elbette Sicilya mutfağındaki yeri ayrı. Özellikle Sicilya usulu Levrek balığı denemenizi tavsiye ederim.

"Swordfish rolls - Pesce Spada" adıyla menülerde karşınıza çıkabilecek kılıç balığından tam bir Sicilya efsanesi diye bahsediyorlar. Genel olarak balık dilimlerini bambu ya da defne yaprağına sarıyor ve her bir balık rulosunu da dogal dalları şiş olarak kullanarak ızgarada pişiriyorlar. Hakikaten enteresan bir lezzete sahip bu tabak.

Sardalya Sicilya deniz mutfagğının neredeyse temel taşı olarak kabul edilebilir. Çesitli pişirme tekniklerinin kullanıldığı birçok farklı tarifle menülerde görebilirsiniz kendisini. Yalnızca sardalya kafasını kızartarak çerez gibi yedikleri bir yemekleri bile var. Ancak, en tadılması gereken tarif benim için "sarde a beccafico" oldu diyebilirim.. Sardalyaların arasını soğan, çeşitli baharatlar, maydanoz ve ekmek kırıntılarıyla doldurup unda kızartıyorlar hakikaten müthiş bir sonuç çıkıyor ortaya.. Sardalyayı ben gibi pek sevmeyip, aşırı kuru bulanların bile hoşuna gidecek, hiç şüpheniz olmasın. Bu arada bir de es geçmeyip, Akdeniz İstavriti'ni de denemenizi öneririm..

Deniz yosunu ve kestanesi belki iddiali lezzetler ancak sevenler ya da damak zevkini geliştirmek isteyenler için lezzetli bir seçenek olarak adada bolca tüketiliyor diyebilirim.

Ahtapot, kalamar, karides ve midye elbette müthiş lezzetli ve her daim tapzate olarak masalarda yer buluyor. Deniz mahsüllü risotto ya da makarna yanında bir kadeh iyi soğutulmuş beyaz sarap ile basit ama alabildiğine leziz ve şiirsel bir öğüne sahip olabiliyorsunuz.. Bu arada mısır ununa bulanıp kızartılmış midye denememizi de ayrıca öneririm, muazzam bir lezzetti.





Arancini hemen her menüde karşınıza çıkacak klasik bir İtalyan lezzeti ve ada bu şirin topçukları da başarılı bir şekilde yorumlanıyor. Özellikle içi mozeralla ile doldurulmuş prinç topları pek seviliyor olsa da karidesli versiyonu da çok çok leziz. Tercihiniz kıymalı olacaksa kesinlikle ragu sos ile tüketmenizi önirim, zira Sicilya mutfağındaki asıl Arancini klasiği kendisi kabul ediliyor...

Daha çok dolgun boyutlarda, etli etli zeytinleri seven biri olarak olarak Trapani bölgesi zeytinleri Sicilya seyahatiminzin bence en sevilesi lezzetlerinden biriydi. Yolunuz düşerse, valizinizde eve kadar taşımaya değer ürünler katagorisinde yer bulup, alınabilir.



Şarap dendiğinde aklıma yazacak çok fazla detay geliyor, zira her yeni şarap denemesinde Sicilya yerlilerinin fikirlerini öğrenmeye çabaladık, hatta Etna Dağı yolunda bir üzüm bağına kısa bir ziyaret yapıp çok tatlı bir çift ile çat-pat ortak bir dil oluşturmaya çalışıp, tatlı birkaç bilgi de edindik. Restoranlardan bahsedeceğim postlarda öğrendiğim detayları da paylaşacağım mutlaka..

Diğer alkollü içecekler içinde tavsiye etmek istediğim "Fuoco del Vulcano" adında sıkı bir likörleri var. İsmi gibi volkan etkisinde kendisi, zira alkol orani %70. Grappa ya da sert viski/konyak gibi içecekleri seviyorsanız eğer Fuoco del Vulcano'yu da mutlaka seversiniz diye düşünüorum. Sevimli İtalyan likörü Limoncello'dan bahsetmem belki manasız gelecek ama Sicilya limonlarından yapılmış bir Limoncello denemesi yapmayı ıskalamamanızı öneririm.

Mirto Rosso ise Sicilya bölgesinde -aslında daha ziyade İtalya adalarında- sıkça karşınıza çıkabilecek ve mersin agaçlarından elde edilen lokal bir likor seçeneği. Lezzetine bayıldım diyemem ancak lokal tatların peşinde olanlar için iyi bir tavsiye olabilir.

Sicilya, turistik bir seyahat planlamanın yanında lezzetlerini öğrenmek ya da bilinen İtalyan lezzetlerinin daha lokal yorumlamalarını deneyimlemek adına da adeta bir cennet parçası diyebilirim. Klasik İtalyan yemeklerinin ya da bu klasikler üzerine yapılan füzyon denemelerinin damağınızda lezzet patlaması yaratacağını düşünüyorum, zira biz tam olarak böyle hissediyoruz bu mutfak için..

Sevgiler

lulu
x

Vol.1 Sicilya
Vol.3 Taormina
Vol.4 Taormina Lezzetleri
Vol.5 Sicilya Alternatif Geziler